Reisverslag Indonesie 2008
Log van de duiken
Links
1e week - heenreis en Sulawesi
10 april - Amsterdam Schiphol - Singapore Airport
We waren mooi op tijd op Schiphol, bijna 3 uur van tevoren. Het
was ontzettend rustig, we konden direct bij de balie inchecken. Bij
het online boeken van de tickets had ik al stoelen opgegeven, maar
omdat het vliegtuig niet vol zat konden we 3 stoelen op een rij
krijgen waarvan er dan 1 geblokkeerd werd, prima natuurlijk!
We mochten maar 20 kg p.p. meenemen, dus dat was thuis een heel
gepuzzel. Bij het inchecken bleken we slechts 39,3 kilo te hebben!
Hadden we nog wel een paar onderbroeken extra kunnen meenemen
:)
Door de douane, ging ook snel, en Leonie kocht nog nieuwe
oortelefoontjes met in-ear noise reduction, jawel. Dat bleek
inderdaad wel iets te werken, maar minder als ik had gedacht.. Om
12:00 's middags stijgen we op, de vlucht verloopt voor het gevoel
vrij vlot; de verzorging van Singapore Airlines is erg goed, steeds
wordt er met drinken rond gegaan en het eten is gewoon lekker!
11 april - Singapore Airport - Sulawesi
Na bijna 13 uur landen we op Singapore Airport waar we lang
moeten wachten voordat we verder kunnen met de vlucht naar Manado,
Sulawesi. Deze vlucht is een paar keer gewijzigd en uiteindelijk
moeten we 5,5 uur wachten. Het weer in Singapore is erg slecht, het
regent en onweert. Hopelijk is het over 3 weken beter als we na
hier nog een paar dagen verblijven.
De vlucht naar Manado vertrekt om 11:50 uur en gaat zelf ook weer
redelijk vlot, ruim 3 uur vliegen. Deze vlucht wordt uitgevoerd
door Silk Air, het eten is hier helaas gewoon slecht. Vlak voordat
we landen vertelt de piloot ons dat het bewolkt en regenachtig is,
24 graden. He, dat hadden we niet besteld!
Als we aankomen regent het inderdaad. Voordat we bij de koffers
kunnen moeten we eerst een hele papierhandel door; formuliertjes
invullen, visa kopen, betalen, immigratie, douane, natuurlijk
allemaal verschillende balies en het gaat erg langzaam.
Nadat de handbagage voor de zoveelste keer door de scanner is
gegaan kunnen we eindelijk als bijna laatste de koffers ophalen.
Die zijn gelukkig ook allebei gearriveerd, altijd weer fijn om je
koffers te zien!
Er staat al iemand op ons op te wachten en samen met een Duitse
vrouw gaan we naar het resort. We blijken de enige 3 gasten te
zijn! Na 1 uurtje over een, weliswaar geasfalteerde, maar smalle en
bochtige weg te hebben gereden komen we bij een piertje. Owen en
Ulva, de eigenaars van het resort, zijn hier ook en met z'n allen
gaan we de boot op naar Bangka eiland.
Het is ondertussen rond 18:00 uur en terwijl we varen wordt het
helemaal donker. Na een half uurtje komen we dan eindelijk aan op
Mimpi Indah
Resort! We lopen langs het duikcentrum en via een paadje tussen
de bomen door komen we bij het restaurant. We krijgen hier diner en
worden daarna naar onze bungalow gebracht.
De bunagalows zijn, net
als de rest van het resort helemaal van hout en bijna helemaal van
bamboe gemaakt. Het is redelijk eenvoudig, maar het is werkelijk
prachtig en je zit hier midden in de natuur. Het is nog een heel
kleinschalig resort, slecht 4 bungalows voor de gasten die slechts
enkele meters van de zee en het strandje afstaan. Continu hoor je
de golven, vogels en andere beesten uit de natuur, schitterend! En
ja, dan kom je ook wel eens een kakkerlak of een sprinkhaan in je
bungalow tegen, daar is niet aan te ontkomen.
Er is (nog) geen warm water om te douchen, maar als de zon goed
heeft geschenen is het water niet zo koud meer (bij ons dus wel).
Electriciteit is er van 's middags tot/met 's avonds.
In de bungalow pakken we uit. Als je maar 20 kg mag meenemen dan
kun je naast de duikspullen verder niet heel erg veel meenemen, dus
daar zijn we snel mee klaar. We slapen heerlijk onder de
klamboe.
12 t/m 17 april - Sulawesi, Bangka eiland
12 april
We ontbijten om 8:00 uur. Er worden pannekoekjes en eigen brood
gebakken. Na het ontbijt doen we de duikspullen in kratjes en deze
worden naar de boot gebracht. Het is helaas aardig bewolkt als we
gaan duiken. Vandaag duiken Leonie en ik samen met de gids Demos.
Demos heeft zeeer goede ogen, want hij vind het meest kleine spul
en vind het fantastisch om dat weer aan ons te laten zien. Hij
heeft erg veel kennis van het onderwater leven.
Als we na onze eerste duik weer boven komen regent het en is het
zelfs een beetje fris.
Na de 2e duik varen we terug naar Mimpi Indah voor de lunch. De
derde duik van deze dag maken we om 15:00 uur. Als we terug komen
gaan we douchen; het water is erg koud omdat het de hele dag
bewolkt is geweest. Als we daarna op de veranda voor de bungalow
zitten om de duiken in het logboek te schrijven, wordt er een snack
gebracht. Vers gebakken koeken, mmmm lekker!
13 april
De zon schijnt 's ochtends! Vandaag gaan we ietsje eerder duiken,
de boot vertrekt om 8:30 uur, dus we ontbijten ook ietjes
eerder.
Bij de eerste duik van vandaag staat een behoorlijke stroming en we
houden het op gegeven moment voor gezien. Met zo'n stroming kun je
niet echt lekker relaxt rondkijken. Tussen de ochtendduiken door
ligt de boot bij een grotje waar we naar toe zwemmen en in klimmen.
Deze zit helemaal vol met vleermuizen, leuk gezicht.
De tweede duik is er gelukkig minder stroming. Bij elke duik gaat
ook een van de gidsen in opleiding mee, Itho of Jemi.
Weer terug voor de lunch en dan de middagduik. Helaas is het weer
gaan regenen en dat maakt alles klam en wil er niets drogen.
Zodra het avondeten klaar is wordt er vanuit het restaurant hard op
een stuk bamboe geklopt. Dat hoor je door het hele resort en dan
weet je dat het eten klaar staat!
14 april

's Ochtends weer 2 duiken. Bij de lunch krijgen we patatjes en
zoals vaker eten Owen en Ulva ook gezellig mee. Omdat we vanavond
een avondduik gaan doen, gaan we vanmiddag bij de steiger
snorkelen. Daar is pas een dragonet gezien, dus die willen we ook
wel spotten!
Inderdaad komen we die tegen en zien we ook veel kleine murenen en
kleine schorpioenvissen; blijkbaar zat daar een nest.
Aan het einde van de middag wordt er weer een snack gebracht, dit
keer gebakken banaan!
De avondduik doen we bij Paradise Jetty, dat is de plaats vanaf
waar we op de heenreis de boot zijn opgestapt. Jemi is eerder deze
dag al naar Manado geweest om zuurstof te halen (voor de Nitrox) en
die halen we dan ook meteen op.
Owen is onze gids vanavond en we zien de meest mooie beesten,
octopussen, schorpioenvissen, enorme krokodilvissen, ghostpipe
vissen, (spin)krabben, slangen, een in het zand gegraven rog, etc,
etc. Dit is een van de mooiste nachtduiken die we ooit gemaakt
hebben! Na 88 minuten moeten we er helaas toch mee ophouden.
Het is al laat, dus we varen snel terug, gaan douchen en dineren.
Dan meteen slapen, want morgen moeten we vroeg op, we gaan naar
Lembeh!
15 april
Het
lijkt een mooie dag te worden, er is slechts hele dunne bewolking.
Ontbijten doen we op de boot en dan breekt de zon helemaal
door!
Itho, Jemi, Demos en Bob (kapitein) spelen op de gitaar, dansen en
zingen. Fantastische sfeer, we hebben het enorm naar onze zin. Als
we een luxe liveaboard zeilschip tegenkomen voelen we ons zeker
niet minder! Als toegift springt er nog een enorme marlijn een
aantal keer uit het water en maakt een half rondje om onze
boot.
Voor de eerste
duik varen we helemaal naar het einde van Lembeh Strait. Omdat Jemi
nog nooit bij Lembeh heeft gedoken mag hij deze dag alle 3 de
duiken meeduiken.
Het duiken bij Lembeh is fantastisch, wat een rare en prachtige
beesten hier! Naast frogfishen in alle kleuren en pygmee
zeepaardjes zien we hier eindelijk de hairy frogfish! Deze stond op
het verlanglijstje, dus een heleboel foto's van gemaakt.
Na een uurtje surface interval varen we naar de 2e duikstek en
maken we weer een schitterende duik. Hier zou je wel uren en uren
kunnen rondkijken zonder dat het een moment verveelt. Als we boven
komen regent het weer, maar na de lunch klaart het langzaam weer op
en op gegeven moment breekt de zon weer door.
We varen weer een stukje verder naar een dorpje, nou ja een paar
hutjes langs het strand. Hier woont wat familie van een van de
bemanning dus ze maken er meteen gebruik van om ze even op te
zoeken. 's Middags nog een derde duik en dan varen we weer terug
naar Bangka.
Bij de bungalow wordt weer heerlijke gebakken banaan gebracht!
Even snel douchen, een kort tukje waarna alweer het diner volgt. 's
Avonds wordt er in het restaurant een doek uitgerold en kijken we
foto's en videos. Mijn foto's zien er wat overbelicht uit, maar die
van de hairy frogfish is gelukkig wel ok!
16 april
Het weer lijkt definitief
te zijn omgeslagen: het is lekker zonnig. Ontbijten en om 8:30 uur
weer op de boot. Dit is op Bangka alweer onze laatste duikdag.
Overmorgen vliegen we naar Bali, dus morgen hebben we de rustdag na
het duiken en voor het vliegen.
We duiken nog op een plaats waar soms een zeekoe zit, maar helaas
zien we hem vandaag niet.
17 april
Vandaag is de niet-duiken dag en na het ontbijt doen we een
Bangke jungle tour met gids Jemi. Jemi heeft jaren in Tangoko als
gids gewerkt en weet ontzettend veel van vogels. Het is erg warm,
benauwd en modderig. We proberen onze Teva's droog te houden, daar
moeten we morgen het vliegtuig weer mee in en we hebben verder ook
niets anders mee. Helaas lukt dat niet, na een paar misstappen
zitten ze toch onder de modder. Het is geen vast programma, we
mogen zelf bepalen hoe lang we willen wandelen en klimmen. Na een
paar uur vinden we het goed en gaan we weer terug.
Verder weinig gedaan deze dag, beetje relaxen, wat in het
restaurant gezeten en een lekkere warme bananensnack gekregen. 's
Middags werd het wat donker en begon er toch weer een lange
regenbui. Onze duikspullen waren toch wel goed gedroogd, dus later
de koffers weer gepakt. Na het eten is er een 'party' omdat het
onze laatste avond is, dus de stereo en boxen worden het restaurant
in gerold. We maken het echter niet zo laat, want onze vlucht is
morgen om 7:00 uur en de wekker staat op 3:15 uur!
18 t/m 25 april - Bali, Padangbai
18 april
Om 4:00 uur varen we weg met de boot en komen uiteindelijk om
5:40 uur aan op de luchthaven. Owen had geregeld dat onze tickets
al op de luchthaven waren en we zelfs al ingecheckt waren! Nog een
kleine vertrekbelasting betalen van 30.000 rupia (€ 4,50) en
we komen in de vertrekhal. Alles in het Indonesisch hier en we
snappen niet helemaal bij welke gate we moeten zijn, op de schermen
zien we onze vlucht niet staan en de omroeper is ook nauwelijks te
verstaan. We zijn ook de enige buitenlanders tussen allemaal kleine
Indonesiers. Op gegeven moment staat de vlucht toch op het scherm
en vinden we de gate.
De vlucht naar Bali gaat via een tussenstop, eerst 1,5 uur naar
Makassar. Onderweg krijgen we maar liefst een heel bekertje water!
Makassar is maar een heel kleine luchthaven, dus gewoon met een
trapje het vliegtuig uit, over het terrein het gebouw in. Terwijl
Leonie even naar het toilet is wordt er alweer omgeroepen dat we
het vliegtuig weer in moeten, dat gaat snel! We hadden eigenlijk
nog wel even wat willen eten, maar daar is geen tijd meer voor.
Voordat we het gebouw weer uit mogen en het vliegtuig in gaan,
moeten we langs iemand waar we een transfer kaartje moeten
inleveren. Aangezien alles in het Indonesisch ging en een heel
klein beetje gebroken Engels hadden we niet gesnapt dat we die ook
nog ergens hadden moeten halen. Maar het maakt niet uit, we mogen
gewoon door. Door naar Denpasar, ook weer zo'n 1,5 uur en weer het
bekertje water. Nou ja, je kan misschien ook niet meer verwachten
voor €62,50.
Bij de uitgang van het vliegveld van Denpasar worden we opgehaald
door iemand die ons naar Padangbai zal brengen. Als we het gebouw
uitlopen staan er echter een heleboel Indonesiers met bordjes, maar
niemand met onze naam er op. Nou ja, dan gaan we eerst eindelijk
maar even wat eten, bij de KFC. Dan nog maar een keer kijken bij de
uitgang en dan staat ons mannetje er gelukkig wel. We gaan met hem
mee, het taxibusje in en in 1,5 uur rijden we naar Padangbai. We
worden bij ons hotel Puri Rai afgezet.
De kamers zijn wat donker, maar er is wel een TV, een koelkastje en
warm water om te douchen, dat is wel lekker na een week koud te
hebben gedoucht! De andere kant van de kamer ligt aan het zwembad.
Snel de koffer uitgepakt en even slapen na een toch wel vermoeiende
reis.
Morgen gaan we weer
duiken, dus we gaan ons melden bij het duikcentrum Geko Dive. Dat
ligt 150 meter verderop en als we aan komen lopen wordt ik al
geroepen. Toch wel grappig, als je daar totaal onbekend loopt en in
ene wordt je naam geroepen. Maar ik had vantevoren geboekt, dus ze
wisten natuurlijk dat we kwamen.
De bekende formulieren bij de duikschool invullen, de 'het is
allemaal mijn eigen schuld' formulieren, noem ik het altijd. Een
krat gekregen, terug gelopen naar de kamer om alle duikspullen er
in te doen en deze weer naar het duikcentrum gebacht.
We horen dat we morgen meteen naar Manta Point gaan, een van de
duikstekken waar we graag naar toe wilden. Omdat daar veel boten
naar toe gaan zullen we al vroeg vertrekken.
We hebben maar weinig gegeten vandaag, maar hebben toch niet
echt honger. Bij een van de kleine winkeltjes halen we wat
boodschappen en liggen de rest van de middag bij het zwembad en
lezen wat.
's Avonds eten we bij het Puri Rai restaurant dat naast het hotel
ligt, maar behalve de naam heeft het eigenlijk niets met het hotel
te maken. Het eten is hier ontzettend goedkoop en in eerste
instantie vergis ik me ook een factor 10. Samen eten we voor,
omgerekend, €12,50!
19 april
's Ochtend bij het hotel koffie, thee en een paar toast
gekregen, eigenlijk waren we te vroeg voor het ontbijt, dus het is
niet echt uitgebreid.
We varen in 1 uur 15 minuten naar Manta Point, we zijn samen met
toevallig nog 3 Nederlanders op de boot. Manta Point ligt bij het
eiland Nusa Penida, voor de kust van Bali. We zijn daar de eerste
boot, maar het duurt vrij lang voordat de manta's komen en tegen de
tijd dat er een manta verschijnt zijn er al veel meer boten en
duikt iedereen er als een gek op af. Tja, dan is ie natuurlijk weer
snel vertrokken. Met de tweede manta hetzelfde en meer zien we er
ook niet helaas.
Tussen de duiken door krijgen we een klein lunchpakketje van Geko
Dive. De middagduik is bij een andere duikstek bij Nusa Penida. De
andere 3 Nederlanders zijn wat minder ervaren en gaan eerder
omhoog. Wij mogen net zo lang onder blijven totdat ook bij ons de
fles bijna leeg is.
Terug bij het duikcentrum daar nog wat gezeten, gekletst en
gedronken. We gaan vrij laat middageten, rond 15:00 uur, weer bij
het Pura Rai restaurant. Het duurt echter ook nog vrij lang voordat
we het eten krijgen, voor mij een burger en pas 25 minuten later de
pizza voor Leonie. De rest van de middag bij het zwembad
gerelaxt.
20 april
Gisteren hadden we niet veel als ontbijt gekregen omdat we
eigenlijk te vroeg waren, maar ook vandaag blijkt het echte ontbijt
ook maar erg weinig te zijn. Het is geen buffet, je krijgt koffie
of thee, keuze uit verschillende broodjes (je mag er
één kiezen) en fruit of fruitsap.
Vandaag gaan we duiken op de het wrak van de US Liberty. Dit is
een van de meest bekende duikplaatsen en wrak op Bali. Hiervoor
moeten we naar het plaatsje Tulamben rijden, ongeveer 1,5 uur over
een bochtige en drukke weg.
Een bijna toeristische attractie is dat de duikspullen hier vanuit
de auto naar de duikstek worden gebracht door vrouwen, die alle
zware spullen op hun hoofd vervoeren. Duikflessen, kratten, lood,
alles nemen ze mee. En de mannen... ? die verkopen t-shirts en
zonnebrillen..
Het is een erg mooi wrak, mooi begroeid, grote scholen vis, grote
barracuda en om en naast het wrak ook veel bijzonders, mantis
garnalen, naaktslakken, etc. Een van de mooiste duiken die je
vanuit de oost/noordkant van Bali kunt maken!

We zijn laat terug en gaan niet meer lunchen, maar nemen een zak
chips bij het zwembad. Hier op Bali is het gelukkig fantastisch
mooi weer!
's Avonds eten we weer ergens anders en komen we André tegen
in hetzelfde restaurant, één van de andere
Nederlanders waarmee we gisteren en vandaag hebben gedoken. Na het
eten naar een internetcafe gegaan en mails gestuurd.
21 april
Hetzelfde magere ontbijt weer, een lachertje en duurde nog lang
ook. Wat je krijgt is echter wel erg lekker, maar helaas erg
weinig.
Vandaag zijn er slechts 2 andere duikers en duiken we iets
dichterbij, voor de kust van Padangbai. Deze duikstek heet Ferry
Channel en is inderdaad in de route waar de ferry naar Lombok
vaart. We moeten even wachten tot de ferry voorbij is voordat we
het water ingaan. Er blijkt een enorme stroming te staan, maar we
zien nog wel een witpunthaai en een grote sepia.
Morgen gaan we, op ons verzoek, naar Gili Biaha. Van Ulva van Mimpi
Indah op Bangka hadden we gehoord dat dit een hele leuke duikstek
moet zijn met een grot met haaien. Omdat dit wat verder weg is
moeten er wel genoeg duikers meegaan, maar Cynthia, de manager van
Geko Dive, heeft wat duikers van een naastgelegen duikcentrum erbij
geregeld.
Na het duiken eten we allebei een grote kipsate. Samen met
diverse verse sapdrankjes kost dat nog geen 7 euro, inclusief
fooi!
's avonds eten we bij Omang Omang cafe, eigenaars van dit
restaurant zijn een Nederlands vrouw en Indonesische man. Ze hebben
hier een menu met wat andere dan de gebruikelijke gerechten erop,
erg lekker! Het is zeer goed, iets duurder, samen eten we voor
bijna € 20 met een heerlijke Irish coffee aan het einde.
22 april
In 25
minuten varen we naar Gili Biaha. We zijn samen met nog een duiker
van Geko Dive en 2 duikers en gids van duikcentrum Waterworx. Bij
Gili Biaha blijken er echter te veel golven te zijn waardoor je
daar niet het grotje in kan. We varen naar een andere duikstek waar
ook een grotje zit en hier zitten 6 haaien! Morgen gaan we het
opnieuw proberen bij Gili Biaha, maar dan gaan we vroeger weg, om
7:30 uur.
23 april
Vandaag dan wel naar Gili Biaha geweest. Bij het grotje zit
inderdaad een haai, het grotje van gisteren was eigenlijk nog
beter! Het grotje is vrij ondiep en door de golven heb je de hele
tijd last van drukverschillen.
Omdat we vroeg zijn vertrokken zijn we ook weer vroeg terug, rond
12:00 uur. Dit was alweer de laatste duikdag vanaf Padangbai, dus
alle duikspullen spoelen en in de zon gehangen achter het
duikcentrum. Die kunnen we morgenochten ophalen en meteen even
afrekenen.
De rest van de middag liggen we in de zon en gaan we pas laat
eten om 16:00 uur bij Omang Omang. We zijn behoorlijk gekleurd
vandaag.
's Avonds gaan we weer naar Omang Omang, pas na 20:00 uur, maar we
hebben nog niet zo'n honger omdat we 's middags vrij laat hebben
gegeten. Toch is het eten weer ontzettend lekker en na afloop
kletsen we nog wat met de Nederlandse eigenaresse en haar
Indonesische man.
24 april
Vandaag een relax-dag, dus ontbijten en bij het zwembad liggen.
Later in de ochtend even bij de duikschool geweest om de
duikspullen op te halen, af te rekenen en natuurlijk de fooi voor
onze gids.
Morgen hebben we een lange rit naar Pemuteran, helemaal in het
noordwesten van Bali, dus we doen wat boodschapjes, nootjes en
crackers voor onderweg. Nog wat pinnen, dan hebben we vast wat geld
als we daar aankomen.
Bij Omang Omang eten we een lekkere baquette met een milkshake. De
milkshake moest even wachten want de stroom was uitgevallen.
's Middags
nog even terug geweest bij het duikcentrum, want zij wisten wel
iemand die vervoer kon regelen voor morgen. Deze chauffeur is er
zelf niet, maar zijn broer komt langs en ik spreek met hem een
prijs af. Van 600.000 rupia komen we uiteindelijk uit op 450.000
rupia, hij moet het alleen nog wel definitief maken met z'n broer.
Dat kan pas iets later, of we om 17:00 uur voor het hotel kunnen
afspreken. Dat is prima, we pakken eerst de koffers weer in en om
17:00 uur komt de broer weer langs. Nu zijn de afspraken in ene
veranderd, hij heeft met zijn broer gesproken en hij moet nu
700.000 rupia hebben! Vreemde zaak, hij wil niet zakken en blijkt
ook morgen nog een andere tour naar Kuta te hebben??
We gaan niet akkoord. Langs de weg van Padangbai staan diverse
kraampjes waar als je langsloop er 'transport?' wordt geroepen. We
gaan er een paar langs; de eerst twee vragen ook 700.000, maar de
derde wil het wel voor 600.000 doen, dus daar gaan we dan maar mee
akkoord.
's Avonds eten we weer bij Omang Omang, maar er is nieuwe
bediening en verder niemand. Het keukenpersoneel moet bijspringen,
maar het loopt niet echt lekker. De steak is wel supergoed, maar de
irish coffee wil niet lukken, ze weten niet hoe dat gemaakt moet
worden.
25 april t/m 1 mei - Bali, Pemuteran
25 april
Alles is al ingepakt en staat klaar, dus we hoeven verder weinig
meer te doen. We ontbijten en om 9:00 uur gaan we met de koffers
naar de receptie. Precies op dat moment komt onze chauffeur er al
aan. Even uitchecken en de auto in. Het is een lange rit, op zich
een goede weg, maar kronkelig en erg druk; scooters gaan je aan
alle kanten langs, honden liggen midden op de weg te slapen, mensen
die zomaar oversteken. Werkelijk ongelovelijk trouwens wat er
allemaal op die scooters vervoerd wordt: van autobanden en hele
palmbomen tot de hele familie en een, wat lijkt, complete
huisraad.
Met bijna 4,5 uur zijn we er eigenlijk toch nog sneller dan
verwacht.
Pemuteran
stelt weinig voor. Eigenlijk is het een kilometers lange weg met af
en toe wat huisjes en kraampjes, en natuurlijk hier en daar een
resort.
Het Pondok
Sari resort waar wij zitten is een mooi resort, leuke bungalows
met veel begroeiing en bomen. Helaas geen TV en koelkastje op de
kamer en verder buiten het resort is er ook weinig. Het duikcentrum
van Werner Lau is op hetzelfde terrein en we
schrijven ons daar in, laten de logboeken zien en krijgen
uitgebreide uitleg hoe alles gaat bij het duikcentrum. Deutsche
gründlichkeit, dus alles loopt wel volgens een strak schema
hier. We horen dat we morgen meteen naar Secret Bay gaan, een heel
bijzonder duikplaats, echt muck-diving, vergelijkbaar met Lembeh
Strait in Sulawesi. Eigenlijk moeten we eerst een check-dive doen
voordat we 'echt' mogen duiken, maar dat gaat niet zo makkelijk bij
Secret Bay omdat het zicht daar niet zo geweldig is en de gids nog
meer gasten meeneemt. Omdat we ervaren duikers zijn en er al net 2
weken duiken op hebben zitten hoeven we dan toch geen check-dive te
doen.
We eten nog een kleine maaltijd. Omdat er eigenlijk geen
mogelijkheden zijn om buiten het resort iets te halen, weten ze ook
wel de prijzen, die liggen hier bijna 2 x zo hoog als in Padangbai
en een fles water is ruim 3 x zo duur!
We hebben niet zo veel kleding mee, dus we brengen wat broeken en
t-shirts naar de receptie om te laten wassen. Er zit wel een klein
supermarktkraampje ietsje verder aan de weg en we kopen daar een
blikje drinken. Hier zijn de prijzen tenminste normaal en we zien
ook dat ze hier water verkopen, dus de komende dagen zullen we hier
nog zeker vaker komen!
In de bungalow rusten we even uit van de vermoeiende reis. Voor het
avondeten nog even scheren, maar dat moet ik nat doen want ik ben
het snoertje van het scheerapparaat vergeten! Als je nooit nat
scheert is dat echt een vreselijk gedoe. Met het niet zo beste
scheermesjes duurt dat lang, doet zeer en het resultaat is niet
heel geweldig, maar ja je moet wat. De baard laten staan gaat ook
niet, want na een paar dagen dan loopt m'n duikbril elke keer
vol...
Omdat we morgen de hele dag weg zijn bestellen we een
lunchpakketje bij het restaurant. Het restaurant kijkt uit over het
strand en de zee, een erg mooie lokatie. We gaan vroeg slapen om
21:30 uur.
26 april
Het ontbijt is hier gelukkig uitgebreider dan bij Puri Rai in
Padangbai. Het is wel ook keuze maken uit de menu's van de kaart,
maar het is in ieder geval voldoende.
Na het ontbijt terug naar de bungalow die ondertussen al blijkt te
zijn schoongemaakt. We maken nog een praatje met de schoonmaker,
hij is zeer vriendelijk en behulpzaam, dat zal hem vast wat fooi
gaan opleveren :)
Met een aantal busjes rijden we naar Secret Bay, een 40 minuten
rijden. De andere duikers zijn allemaal Duitsers, wij zijn de enige
Nederlanders. Het duiken is hier inderdaad waanzinnig gaaf. Op de
donkere zandbodem en in het gras zie je de meest bijzonder dieren:
schitterende naaktslakken, zeepaardjes, hengelaarsvissen,
bladvissen, sepia's, octopussen, etc, etc. Twee fantastische mooie
duiken gemaakt, alleen voor deze duikstek is het eigenlijk al de
moeite waard om helemaal naar Pemuteran te komen!
Als we weer terug zijn kopen we water bij het supermarktje langs de
weg. Hij vertelt ons dat zijn prijzen veel beter zijn dan op het
resort, ja, dat hadden we al gezien. Het water in het resort kost
volgens hem wel 5.000 rupia. We vertellen hem maar niet dat het
zelfs 9.000 rupia is...
Bij het duikcentrum schrijven we ons in om morgen naar Menjangan te
gaan. Dit is een eiland voor de kust van Pemuteran en staat ook
bekend om de zeer mooie duikstekken. In ons duikpakket van 5 dagen
zit één dag naar Secret Bay, 2 dagen Menjangan en 2
dagen 'local diving'.

Het is zaterdagavond en tijdens het avondeten worden we
getrakteerd op een Balinese dansvoorstelling. Eerlijk gezegd zijn
we er niet zo kapot van, het duurt erg lang en de muziek klinkt als
een en al gejengel, maar wij zullen wel cultuurbarbaren zijn.. Na
afloop komen alle danseressen (een stuk of 20) alle gasten een
handje geven.
27 april
We ontbijten ietsje vroeger, want de boot gaat om 8:45 uur.
Stipt! Naar Menjangan is ongeveer 40 minuten varen. Je bouwt je
setje al op bij het duikcentrum die dan door door de gidsen of de
bemanning aan boord wordt gebracht. Je pak doe je vast half aan en
de rest (vinnen, masker, lood, etc) moet je per buddypaar zelf
meenemen in een kratje. Aan boord is er helaas niet echt plek om je
camera neer te leggen, dus die hou ik dan maar de hele rit vast.
Het is wel even wennen met ongeveer 16 man (Duitsers) aan boord als
je de voorgaande weken met slechts enkele anderen op de boot hebt
gezeten.
De briefing gaat ook in het Duits, maar dat is prima te volgen. Het
duiken valt iets tegen, we hadden er wat meer van verwacht. De
sfeer is aan boord heel anders dan de voorgaande weken; er wordt
maar weinig gepraat tussen de duiken door. Normaal gaat het van
'heb je dit gezien, heb je dat gezien', maar nu het is vrij stil.
Ik ga even een plasje doen in de zee en klap zelf het trappetje
maar uit om daarna weer aan boord te kunnen. Dan volgen er meer
mijn voorbeeld. Na een uurtje oppervlakte interval doen we de
tweede duik en zijn daarna al om 14:00 uur weer terug. Middageten
en inschrijven voor het duiken morgen, we besluiten om dan een
lokale duikstek te doen.
Om 16:00 uur hebben
we ons ingeschreven voor een 'handicraft tour'. We weten niet
precies wat het voorstelt, maar het is ongeveer 20 minuten lopen,
dus in ieder geval zie je dan ook nog wat van de omgeving. Samen
met een Duitser zijn we de enigen. We moesten ons verzamelen bij
het duikcentrum, maar het enige wat daar wordt verteld is hoe we
naar de gallery moeten lopen, verder moeten we het zelf maar
vinden, er gaat niemand mee.
We kunnen langs de weg lopen, of we kunnen over het strand. We
kiezen voor het laatste. Een stuk verderop moeten we eerst langs
wat vissersboten, maar dat worden steeds meer boten en
vissershuizen en op gegeven moment moeten we echt tussen de
visserboten door kruipen en lopen we letterlijk bij de mensen 'in
huis'!
Na 20 minuten komen we inderdaad bij de gallery. Het is een
winkeltje waar allerlei handgemaakte spulletjes worden verkocht. We
vragen ons af of dit nu alles is, maar dit blijkt pas het begin te
zijn. We worden opgewacht en verder meegenomen op een tour bij de
lokale mensen. Er wordt verteld hoe de mensen hier leven en wat ze
doen als kostwinning. We komen langs allerlei huizen waar ze meel
maken, kralenkettingen rijgen, er is een smid/juwelier, mensen die
houtsnijwerk maken van cocosnoot, etc. Erg leuk om te zien hoe de
mensen hier leven!
Natuurlijk weer veel foto's gemaakt. Veel kinderen willen op de
foto en dan kijken hoe ze erop staan. Maar helaas blijken de
batterijen in ene leeg te zijn en zijn er van de helft van de tour
geen foto's..
's Avonds in het restaurant staat er een grote lange tafel. Deze
blijkt voor een grote groep van 28 man te zijn, Duitsers uiteraard.
Het is hier wel heel erg Duits georienteerd. Wel jammer, want als
niet-Duitsers val je een beetje buiten de boot. Er wordt alleen
maar Duits tegen je gepraat, zelfs door de Indonesische gastvrouw
in het restaurant. Ondanks dat we haar verschillende keren in het
Engels hebben gesproken, begint ze elke keer toch weer in het
Duits.
Vanavond pizza avond, dus we eten een heerlijke pizza, meer dan
genoeg! Later nog even in de Art shop van het resort geweest en
uiteraard wat dingetjes gekocht.
28 april
Eerder in
Padangbai was ik m'n DIN dopje verloren in het water. In Padangbai
waren geen dopjes te krijgen, maar de manager van Werner Lau had er
toevallig laatst een paar besteld en ik kan er een kopen.
Vandaag gaan we naar een 'local divesite', dat betekent een van de
duikstekken die bijna voor de deur liggen, 5 tot 10 minuten varen.
's Ochtends zijn we alleen met nog een Duits echtpaar, en hier
kunnen we zowaar een leuk praatje mee maken. Zij blijken ook
fervente Bonaire gangers te zijn. We blijken ook nog eens dezelfde
duikstijl aan te houden, en dat is heeel langzaam en lekker om je
heen kijken. Een erg mooie duik.
Tussen de duiken door even bij het zwembad geleden en tussen de
middag een cheeseburger gegeten. De tweede duik is het helaas weer
veel drukker op de boot, 12 man. Alle andere duikers zwemmen zelf
een beetje rond, maar wij volgen langzaam de gids. In Indonesie
zoeken de gidsen ook echt de leuke en interessante dingen voor je
op en laten deze aan je zien, dus zonde om daar geen gebruik van te
maken. Wij zijn dan ook de enige die nog een grote barracuda zien.
Het zicht was deze duik wel vrij slecht.
Bij het zwembad is nu alles bezet helaas, dan maar bij het
restaurant zitten in een van aangelegen hutjes; daar kun je met 2
of 4 personen in zitten. Lekker verse lemonjuice gedronken.
Bij de receptie regelen we alvast het transport terug naar
vliegveld voor over een paar dagen. Dat kost 500.000 rupia, valt
nog mee.
's Avonds biefstuk gegeten, wel aardig, maar lang niet zo lekker
als bij Omang Omang in Padangbai. Morgen gaan we weer bij Menjangan
duiken dus we bestellen een luchpakketje voor tussen de duiken
door.
29 april
We zijn op tijd bij het duikcentrum zodat we ook op tijd op de boot
kunnen zijn en een goed plekje kunnen uitkiezen. Van de grote groep
Duitsers die pas is aangekomen komen ze laat en schieten ook niet
op. Wij gaan de boot maar vast op.
In tegenstelling tot de vorige keer zijn deze keer de duiken wel
erg mooi. Eerste duik zou bij Bat Cave zijn, maar daar was te veel
stroming, dus we gaan naar een andere duikstek. De tweede duik
kunnen wel bij Bat Cave doen, er staat dan nauwelijks stroming. We
zijn wat later dan anders terug, rond 14:40 uur.
We willen nog een middagduik doen, want vlak voor de kust ligt "The
Project". Dit is een kunstmatig rif wat is aangelegd om het koraal
sneller te doen groeien. We moeten een beetje opschieten, want het
duikcentrum sluit om 17:00 uur. Stipt!, uiteraard.
De duik op The Project is 'wel aardig', vrij slecht zicht, maar wel
paar scholen snappers, catfish en een barracuda.
30 april
Weer 2 mooie lokale duiken gemaakt. Dit was alweer de laatste
dag duiken en we spoelen 's middags alle duikspullen vast, kunnen
ze morgen nog lekker drogen.
Aan het einde van de middag breekt ook zware bui los, onweer en
heel veel regen. Het water komt een beetje door het dak heen, maar
gelukkig precies in het halletje waar geen spullen staan en alleen
de vloer nat wordt.
Er staat een paraplu in de kamer en onder de paraplu, op blote
voeten, plensen we naar het restaurant.
1 mei
Vandaag weer een rustdag. Na het ontbijt strijken
we neer bij het zwembad. Eerst is het nog niet zo zonnig, maar
later breekt de zon weer volop door. Onze bungalow staat bijna
helemaal in de schaduw van de bomen, dus we nemen onze schoentjes
en pakken mee naar het zwembad en hangen ze aan een boom te
drogen.
Direct naast het zwembad zit een leuk tuintje met water met vissen.
Op de lelies zitten allemaal libelles en er lopen ook kippetjes
vrij rond. Liggend vanuit het zwembad kun je dat zo allemaal leuk
aanschouwen.
Afrekenen bij het duikcentrum, we hebben immers nog een extra duik
gemaakt op The Project. Omdat we al eerder bij een Werner Lau
duikcentrum hebben gedoken krijgen we 10% korting. Aan het einde
van de middag begint het toch nog een klein beetje te regenen; snel
alle duikspullen naar binnen gehaald.
's Avonds een lekkere saté gegeten en voorlopig de laatste
Arak gedronken.
2 mei t/m 4 mei - Singapore
2 mei
De wekker gaat al om 5:30 uur... Het ontbijt is normaal
gesproken vanaf 7:00 uur, maar vanaf 6:00 uur zijn er al mensen in
het restaurant en kunnen we toch al ontbijt krijgen.
Om 7:00 uur worden we opgehaald en begint een lange rit van bijna 4
uur naar de luchthaven. Behalve de ondertussen bekende drukke en
bochtige weggetjes, gaan we deze keer ook nog regelmatig hoog de
bergen in en dan weer een eind naar beneden. Onderweg mooie natuur,
we komen nog langs een groot bergmeer. De stoelen van deze auto
zijn helaas niet meer wat ze geweest zijn en als we eindelijke
aankomen zijn we blij dat we eruit kunnen.
Op de Denpasar luchthaven maken we onze laatste rupia's op aan nog
wat te eten. De vlucht naar Singapore is 2 uurtjes. Dit is weer een
mooi toestel van Singpore Airlines met inflight entertainment en ik
kan precies een hele film kijken.
We hebben een Singapore Stopover Holiday (SSH) programma
geboekt, een pakketje van hotel, transfers en gratis toegang tot
een aantal attracties. We melden ons bij de SSH balie en kunnen
meteen al met een busje naar het hotel.
De eerste indruk van het hotel is niet heel fantastisch, een
middenklasse hotel met weinig uitstraling. De lichten op onze kamer
werken niet, maar dat wordt snel verholpen. De lokatie van dit
hotel maakt echter veel goed, het zit heel centraal, dicht bij de
bekende Orchard Road winkelstraten, een aantal restaurantjes en
winkelcentra in de buurt. 's Avonds dan ook even naar Orchard
gelopen en op de terugweg wat gegeten. Wel jammer is dat alle
restaurants en winkels de airco op -20 hebben staan, wat is het
koud daar zeg. Buiten is het erg warm en loop je in je t-shirt,
maar als je ergens binnenloopt zit je binnen de korte keren te
rillen.
Terug bij het hotel zien we dat het hotel toch ook nog een
zwembadje heeft, dat is wel lekker voor op de laatste dag!
3 mei
Vandaag gaan we naar de Singapore Zoo. Ze hebben daar een speciaal
ontbijt arrangement, dus dat willen we gaan doen. Het blijkt echter
vrij afgelegen te liggen: eerst moeten we 49 minuten met de MRT (de
metro) en daarna nog 20 minuten met de bus. De kosten voor het
openbaar vervoer hier zijn erg laag, de metro kost slechts S$1,70
(€0,85) en het buskaartje S$1,40 (€0,70). Als we
eindelijk aankomen zijn we helaas al te laat voor het ontbijt en
kopen we maar een paar sandwiches.
De hele dag zijn we in de dierentuin. Het is een behoorlijk grote
dierentuin en de meeste dieren hebben veel bewegingsruimte. Sommige
apen kunnen bijvoorbeeld gewoon boven en langs de paden komen en er
zijn diverse grote kooien waar je in kan en waar je vrij tussen de
dieren zit. Ook hebben ze een aantal speciale dieren hier: de
komodo varaan, witte tijgers, zeekoeien, etc. Weer erg veel foto's
gemaakt en we zijn pas laat 19:30 uur terug in het hotel.

Even douchen en nog wat relaxen. We hebben eigenljk weinig honger
en eten een kleine avondmaaltijd bij Dome op de hoek van de straat
waar het hotel aan zit.
4 mei
Laatste dag. Alles wordt ingepakt en we gaan een ontbijtplaats
zoeken. We zien dat er in het hotel zelf ook een ontbijtbuffet is.
De prijs is S$23, we twijfelen, want dat vinden we toch nog wat
veel voor een ontbijtje, maar dan wordt ons verteld dat we als
hotelgasten 50% korting krijgen. Dan is de keus snel gemaakt!
We vertrekken vanavond pas laat en Leonie gaat een dagje shoppen.
Ik blijf tot 12:00 uur een beetje op de kamer TV kijken, dan check
ik uit en vertrek naar het zwembad.
's Avonds eten we weer bij Dome. We worden om 20:10 uur
opgehaald, maar als we om 19:50 uur teruglopen staat de bus al voor
de deur. We pakken onze koffers en stappen snel in. De bus gaat nog
een paar hotels af en rijd dan naar Changi Airport. Omdat we al via
internet hebben ingecheckt en al stoelen hebben, kunnen we bij een
andere balie waar niemand is de koffers afgeven.
We hebben hele goede stoelen in het vliegtuig en in bijna 13 uur
vliegen we weer terug naar Amsterdam.
Duiken
Duik |
Datum |
Locatie |
Duur |
MDD |
Bijzonderheden |
1 |
12-04-2008 |
Bangka Tanjung Totohe |
52 |
21,6 |
Naaktslakken, krabbetjes, grote Napoleon en kleine Napoleon,
grote schorpioenvis. |
2 |
12-04-2008 |
Bangka Arengkambing |
68 |
20,4 |
Veel naaktslakken, waaronder hele kleintjes, platwormen, mantis
shrimp. Geen dujong. |
3 |
12-04-2008 |
Bangka Tanjung Husi III |
58 |
20,7 |
Octopus, grote baarzen, 2 gele leaffish, kleine koraalduivels,
schorpioenvis.
Loodgordel vergeten, kwam er pas na 30 minuten achter, daarvoor
ging het nog prima. |
4 |
13-04-2008 |
Bangka Batu Gosohi |
46 |
25,0 |
Veel stroming, soms ook omhoog/omlaag. Mooie begroeide wanden,
schorpioenvissen in allerlei kleuren. Krabbetje op een zweep. Titan
triggerfish. |
5 |
13-04-2008 |
Bangka Batu Puikang |
64 |
19,5 |
Krabben, grote slak, cowrey eggs, murenen, grote waaiers,
veersterren. Hele mooie spinkrabben. |
6 |
13-04-2008 |
Bangka Brown Banana I |
70 |
18,0 |
Heel veel naaktslakken, diverse schorpioenvissen. Steenvis!
Mantis shrimp. |
7 |
14-04-2008 |
Bangka Batu Suhaung |
54 |
25,3 |
2 pygmee zeepaardjes, waarvan er eentje zwanger was! Heel veel
mooi zacht koraal. Murenen, naaktslakken, octopus. |
8 |
14-04-2008 |
Bangka Three Brothers |
74 |
19,8 |
2 mantis shrimp, murenen, harlequin shrimp! |
9 |
14-04-2008 |
N-Sulawesi Paradise Jetty |
88 |
10,4 |
Garnalen, krabbetjes, stingray, grote krokodilvissen, grote
trompetvissen, octopussen, 2 slangen, ghostpipefish!
heremietkreeften, juvenile sweetlips! koraalduivels, etc,
etc.
Zeer fraaie nachtduik! |
10 |
15-04-2008 |
Lembeh Strait Jahir |
64 |
20,1 |
Diverse frogfishen: hele kleine zwarte, witte, grote gele,
groen/grijs. Finger lionfish, flying gournet, red spider crab,
cardinal fish, naaktslakken. |
11 |
15-04-2008 |
Lembeh Strait Nudi Retrait |
60 |
20,1 |
Pegasus. Heel grote eagle ray! Pygmee zeepaardjes, leaffish,
naaktslakken, murene, razorfish. Electric clamp! Kleine mantis
shrimp. |
12 |
15-04-2008 |
Lembeh Strait Hair Ball |
74 |
14,3 |
Schorpioenvissen, platvissen, grote garnalen. Hairy frogfish!
Nog meer frogfishen, grote zeepaardjes, leaffish, octopus in een
fles. |
13 |
16-04-2008 |
Bangka Batu Lihaung |
61 |
23,8 |
Veel naaktslakken. Mooi zacht koraal. Diverse kleuren
schorpioenvissen, wit, bruin, etc. Hele grote kreeft. |
14 |
16-04-2008 |
Bangka Lihunu |
70 |
18,6 |
Diverse schorpioenvissen en een steenvis. |
15 |
16-04-2008 |
Bangka Lihunu Garden |
66 |
15,5 |
Veel zeesterren, anemoonvissen, krabbetjes, garnaaltjes op
zeesterren en veersterren. Spookmurene. Geen dujong. |
16 |
19-04-2008 |
Bali Nusa Penida Manta Point |
62 |
13,4 |
2 manta's van 2 - 4m. |
17 |
19-04-2008 |
Bali Nusa Penida Pad |
66 |
23,5 |
Mooie koraaltuin. Diverse schorpioenvissen en
naaktslakken. |
18 |
20-04-2008 |
Bali Tulamben US Liberty |
58 |
23,8 |
Mooi wrak, zeer mooi begroeid, veel leven. Geel/zwarte
leaffish, grote sweetlips, grote school met jacks,
schorpioenvissen, mantis shrimp. |
19 |
20-04-2008 |
Bali Tulamben US Liberty |
68 |
19,8 |
Grote barracuda, grote garden eels, grote baarzen, flounder,
schorpioenvis, mooie grote naaktslakken. |
20 |
21-04-2008 |
Bali Padangbai Ferry Channel |
41 |
20,1 |
Zeer sterke stroming. Witpuntrifhaai in een grotje, sepia. |
21 |
21-04-2008 |
Bali Padangbai Blue Lagoon |
66 |
19,5 |
Schooltje vleermuisvissen, 2 grote zwarte frogfishen, diverse
witte en zwarte leaffishen, later nog meer leaffishen. Vrij lopende
mantis shrimp. |
22 |
22-04-2008 |
Bali Padangbai Gili Tepekong |
57 |
19,5 |
Grotje met 6 witpuntrifhaaien. Schorpioenvissen,
naaktslakken. |
23 |
22-04-2008 |
Bali Padangbai Tanjung Penyu |
61 |
21,3 |
Aantal koraal groeirekken. Kleine cuttlefish en een hele grote.
Murenen, zwarte frogfish en kleine geel/witte leaffish. Dragonet en
diverse blue spotted stingray. Octopus. 2 schildpadden. |
24 |
23-04-2008 |
Bali Padangbai Gili Biaha |
51 |
19,8 |
Grotje met een witpuntrifhaai. Veel mooie grote gekleurde
naaktslakken. |
25 |
23-04-2008 |
Bali Padangbai White Sand
Beach |
58 |
18,6 |
Niet zo spectaculair. |
26 |
26-04-2008 |
Bali Secret Bay |
68 |
9,8 |
Muck-diving paradijs! Naaktslakken, frogfish, sepia's, krabben,
garnalen, murenen, slangen, zeepaardjes, zeer grote koffervissen,
grote zeenaalden, koraalduivels, dragonet, meervalletjes, etc, etc.
Super duik! |
27 |
26-04-2008 |
Bali Secret Bay |
75 |
8,5 |
Idem |
28 |
27-04-2008 |
Bali Menjangan The Anchor |
62 |
21,6 |
Schooltje sepia's. |
29 |
27-04-2008 |
Bali Menjangan Coral Garden |
63 |
19,5 |
Pygmee zeepaardje, naaktslakken, schorpioenvissen,
anemoonkrabbetjes. |
30 |
28-04-2008 |
Bali Pemuteran Gondol |
61 |
23,5 |
Veel verschillende soorten naaktslakken, paar
schorpioenvissen. |
31 |
28-04-2008 |
Bali Pemuteran Gorgonia Garden |
63 |
23,2 |
Weer veel verschillende naaktslakken, pipefish, hele grote
barracua, garnaaltjes in anemonen. |
32 |
29-04-2008 |
Bali Menjangan Sand Slope |
62 |
25,0 |
Mooie duik. Schorpioenvissen, garnaaltjes, naaktslakken, roze
leaffish! |
33 |
29-04-2008 |
Bali Menjangan Bat Cave |
72 |
20,1 |
Mooi koraal en veel vis. Geel/witte leaffish, bruine leaffish,
grote gorgonen, roze frosgfish, boxfish, schorpioenvis, giant
clamp, octopussen, gele trompetvissen. |
34 |
29-04-2008 |
Bali Pemuteran The Project |
61 |
7,0 |
Artificial reef. Kleine koraalduivel, grote naaktslak, bruine
koffervis, pipefish, kleine barracuda, catfish. |
35 |
30-04-2008 |
Bali Pemuteran Napoleon Reef |
68 |
27,4 |
Veel naaktslakken weer, juvenile sweetlips. Hele grote
koraalduivel, octopus, garden eels, grote koffervis. |
36 |
30-04-2008 |
Bali Pemuteran Close Encounters |
64 |
24,1 |
Veel vis. 2 vechtende trompetvissen, 2 witte leaffish, 2 blue
spotted stingray waarvan er een los zwom, naaktslakken,
octopus. |
Links
Mimpi Indah
resort op Bangka, Sulawesi
Geko Dive op
Bali, Padangbai
Puri Rai
hotel op Bali, Padangbai
Duikcentrum Werner Lau op Bali,
Pemuteran
Pondok Sari
Beach & Spa resort op Bali, Pemuteran